Inleiding
Door de coronacrisis werken veel mensen al bijna een jaar thuis. Waarschijnlijk niet full-time maar wel een groot deel van de tijd. Omdat het zo lang duurt wordt het steeds belangrijker dat het ook prettig blijft om thuis te werken. Het is de kunst om in zo’n sterk veranderde situatie mentaal gezond te blijven.
Terug naar kantoor
Ongeveer 25% van de medewerkers geeft aan dat ze het nooit prettig hebben gevonden om thuis te werken. Voor een deel heeft dat te maken met dat ouders het thuiswerken moeten combineren met voor de kinderen zorgen die niet naar school kunnen. Dat laatste gaat per 8 februari weer veranderen wat ouders ontslaat van een dubbele werkbelasting. Maar voor zo’n 15% van de werknemers is thuiswerken nooit leuk geweest, ook zonder zorg- en onderwijsverplichtingen. Deze groep voelt zich geïsoleerd en snakt naar werken op kantoor.
Werkgevers en leidinggevenden
Ook voor werkgevers en leidinggevenden is de omslag spannend. Leidinggevenden geven aan moeilijk zicht te krijgen op hoe hard er nou precies gewerkt wordt thuis. Gelukkig is een groot aantal werkgevers er nuchter onder: door uit te gaan van vertrouwen en te rekenen op enige flexibiliteit gaat men er vanuit dat er wel gewerkt wordt. Enkele grote werkgevers zoals KPN en Aegon hebben faciliteiten geregeld voor thuiswerkende ouders. Zo schenkt KPN werkende ouders 4 uur tijd als ze voor een kind jonger dan 12 jaar, 4 uur verlof opnemen. Aegon schenkt ouders een vrije dag als daar overleg over is geweest. Deloitte kocht oppasuren als beide ouders zich niet konden vrij maken voor de zorg. Maar niet elke werkgever kan zich zulke faciliteiten veroorloven en dus is de werknemer vaak aan zichzelf overgeleverd.
Niet ideaal
Dat gaat niet zonder problemen. Uit onderzoek van de TU Eindhoven blijkt dat 24% van de werknemers door het thuiswerken het gevoel heeft nooit vrij te zijn. Zij ervaren een grotere werkdruk dan wanneer ze op kantoor kunnen werken. Een even groot percentage klaagt over vermoeidheid en depressiviteit. Bijna een derde van de werknemers voelt zich niet nuttig en overbodig. Kortom, thuiswerken is voor een deel van de werknemers geen ideale situatie.
Tips om mentaal gezond te blijven
- Houd een goed onderscheid tussen werk en privé. Als je fysiek van thuis naar je werk reist, maak je ook een mentale reis: van je privé modus naar je werk modus. Die omschakeling vindt onderweg plaats. Werk je thuis, dan is die reis vanzelfsprekend korter: van de privéruimte naar je werkkamer. Daarom is het verstandig om je werkdag in een zelfde routine te laten verlopen als een werkdag op kantoor: op tijd beginnen, regelmatig pauze nemen voor koffie of thee, een duidelijke lunchpauze en een vaste eindtijd.
- Houd een goed en regelmatig contact met de leidinggevende en de collega’s. Laat weten wanneer je bereikbaar bent en waar je mee bezig bent. Maak contact als je ergens in vastloopt. Het kan een goed idee zijn om een vaste buddy te regelen waar je elke dag mee bespreekt hoe het gaat.
- Zorg voor informele contacten met collega’s. Het is natuurlijk niet zo gezellig als een live borrel maar het is wel aan te raden vrijdagmiddagborrels, online spelletjes of bijpraat momenten in te lassen. Zorg voor humor, dat relativeert de situatie.
Voordelen van thuiswerken
Naast deze zorgelijke cijfers blijkt dat 7 op de 10 werknemers die nu thuiswerken, dat na de coronacrisis ook willen blijven doen. Dit zijn de werknemers die met veel zelfdiscipline hun werktijd goed kunnen indelen en letten op hun vitaliteit. Zij ervaren het thuiswerken als prettig omdat ze zich beter kunnen concentreren, hun werk- en privétaken makkelijker kunnen combineren en omdat ze niet zoveel tijd aan reizen kwijt zijn.
De rol van de OR
Voor de OR is deze situatie natuurlijk net zo nieuw als voor de andere werknemers en de werkgever. Het is uitproberen wat er past binnen de organisatie. De OR kan in deze situatie zijn rol pakken als klankbord en sparringpartner. De leden van de OR zullen immers zelf ook geconfronteerd worden met de gevolgen van corona en het thuiswerken. Daarnaast kan de OR toezicht houden op veiligheid, gezondheid en welzijn van de medewerkers door het thuiswerken regelmatig op de agenda van de overlegvergadering te zetten. Ook is het verstandig om aan te dringen op een thuiswerkovereenkomst waarin is vastgelegd hoe de organisatie omgaat met thuiswerken en welke vergoedingen er geregeld worden. Dit beleid zal regelmatig geëvalueerd moeten worden gezien het feit dat iedereen nog het wiel moet uitvinden. Daar staat weer tegenover dat alles wat nu geleerd wordt over thuiswerken, straks gebruikt kan worden als thuiswerken een vast onderdeel wordt van de bedrijfsvoering. Want daarover zijn de deskundigen het wel eens: thuiswerken gaat niet meer verdwijnen.