Inleiding
Door de coronacrisis is thuiswerken voor een groot aantal werknemers het nieuwe normaal geworden. Thuiswerken was heel lang nìet normaal en de plotselinge overgang heeft wat voeten in aarde gehad. Inmiddels zijn de meeste werknemers in een routine gekomen. Maar om gezond te blijven is er wel een aantal voorwaarden waaraan voldaan moet worden. Dit artikel gaat over wat nodig is om fysiek gezond te blijven.
Wat zegt de Arbowet?
De ene werknemer zal inmiddels beschikken over een prachtig professioneel ingericht thuiswerkkantoor. De ander zal misschien nog aan de keukentafel, op de bank of misschien wel met een krukje en een bijzettafel in de slaapkamer aan het werk zijn. De omstandigheden verschillen nogal terwijl iedereen natuurlijk gezond moet kunnen werken. Dat schrijft de Arbeidsomstandighedenwet ook zo voor. Maar wat betekent dat precies en wat moet de werkgever voor de werknemer regelen?
In de Arbeidsomstandighedenwet komt het begrip ‘’thuiswerken’’ sinds 2012 niet meer voor. Sindsdien spreekt de Arbowet over plaatsonafhankelijke arbeid. Het gaat dan over de situatie dat de werknemer werk verricht voor de werkgever maar niet op de werkplek van die werkgever. Het kan dus in principe overal zijn. Alle regels uit de Arbowet zijn ook van toepassing voor werknemers die plaatsonafhankelijk werken. Dat betekent dat de thuiswerkplek aan de arbo-eisen moet voldoen zoals die in het Arbeidsomstandighedenbesluit zijn vastgelegd. De werkgever is verantwoordelijk voor de veiligheid, gezondheid en het welzijn van de medewerker. Dat betekent dat de werkgever ook verantwoordelijk is voor een gezonde en veilige werkplek thuis. De kosten voor die werkplek komen voor rekening van de werkgever.
Preventieve maatregelen
Over het algemeen bestaat het werken thuis uit werken achter de computer. Voor werken aan een beeldscherm gelden diverse regels. De regels hebben betrekking op de stoel, de tafel, de opstelling van het scherm en het invallende licht.
Tips voor beeldschermwerken
1) Beeldscherm
Zet het beeldscherm recht voor u. Veel beeldschermen staan te hoog. Een licht neerwaartse blik verkleint de kans op een slechte houding van de nek en is minder vermoeiend voor de ogen. Plaats de bovenkant van het scherm daarvoor iets onder ooghoogte en kantel het scherm zo dat u loodrecht op het scherm kijkt.
2) Werkblad
Probeer stoel- en tafelhoogte zo op elkaar af te stemmen dat uw armen een ontspannen houding aannemen (ontspannen schouders). Dit lukt het best met uw ellenbogen op, of net iets boven tafelhoogte. Als deze afstelling thuis niet goed lukt, ondersteun de armen dan zo goed als mogelijk en wissel vaak van houding.
3) Muis
Zorg dat uw ellenbogen dicht bij het lichaam blijven wanneer u de muis gebruikt. Als u uw ellenboog ver vóór het lichaam houdt tijdens het muizen, ligt de muis te ver weg. Een smal toetsenbord geeft ruimte om de muis dichter bij uw lichaam te plaatsen. Op een effen gelakt werkvlak doen optische muizen het niet goed. Enig patroon op het werkvlak is dus nodig om de muis goed te kunnen gebruiken.
4) Stoel
Probeer uw stoel zo in te stellen dat uw voeten ondersteund worden door de grond of een voetenbankje of bijvoorbeeld een pak printerpapier. Uw knieën moeten vrijwel op dezelfde hoogte als uw heupen zijn. Uw bovenbenen moeten comfortabel ondersteund worden door de stoel. Zorg dat het onderste deel van uw rug gesteund wordt door de welving van de rugleuning. Gebruik eventueel een kussentje.
5) Laptop
Als er gewerkt wordt met een laptop is het aan te bevelen om een laptopstandaard te gebruiken met een apart toetsenbord en een losse muis.
Beweging
De voordelen van matig intensief bewegen zijn al vaak bewezen:
- Een betere weerstand en een sterker immuunsysteem
- Minder kans op overgewicht
- Minder symptomen van depressie en angst
- Verlaging risico op hart- en vaatziekten
- Verlaging risico op botbreuken
Natuurlijke momenten vallen weg
Door het thuiswerken mist de werknemer de natuurlijke moment van beweging. Dat is lopen of fietsen tijdens het woon- werkverkeer, het even naar een collega lopen, koffie halen en de gezamenlijke lunchwandeling. Omdat de gewone beweegmoment wegvallen zijn er de volgende adviezen:
- Werk zo nu en dan staand, bijvoorbeeld als je iets moet lezen of plaats je laptop op een hoger platform.
- Maak van je voormalige reistijd bewegingstijd. Dus loop of fiets een rondje vooraf en na afloop van je werk.
- Ga ijsberen als je moet bellen: dus bel al lopende door je huis.
- Neem regelmatig actief pauze: loop een rondje buiten, maak een lunchwandeling of doe een huishoudelijk klusje.
- Neem niet de kortste weg maar de langste weg als je iets moet halen, brengen of kopen in een winkel.
- Onderbreek het werk regelmatig met wat rek- en strekoefeningen.
Tot slot
De ondernemingsraad kan net als de bestuurder niet achter de voordeur kijken of medewerkers goed zitten, voldoende bewegen, gezond eten en niet overbelast raken. Wat de OR wel kan doen is samen met de bestuurder, HRM en de preventiemedewerker overleggen wat mensen nodig hebben om thuis gezond te blijven. De OR kan aansturen op een goed doordachte Thuiswerkregeling waarin ten eerste is vastgelegd hoe werknemers voorzien worden van goede werkapparatuur. Maar in die Thuiswerkregeling zal ook opgenomen moeten worden hoe de psycho-sociale aspecten van het thuiswerken in beeld blijven. De mentale belasting van thuiswerken is minstens even groot als de fysieke. Daarover meer in een ander blog, elders op deze website.