Ondernemingsraden willen zich zo goed mogelijk inzetten voor het personeel en de organisatie. Om het functioneren te optimaliseren maken ondernemingsraden gebruik van adviseurs en trainers. Daarmee wordt de ondernemingsraad een opdrachtgever voor leveranciers. Leveranciers van kennis en kunde die de OR nodig heeft. Veel medewerkers zijn in hun dagelijks functioneren geen opdrachtgever van leveranciers dus dit is een extra taak die je erbij krijgt als je in de OR stapt. Wat is er nodig om de taak van opdrachtgever goed uit te voeren zodat je als OR ook krijgt wat je wilt?
Taak dagelijks bestuur
De taak van opdrachtgever ligt vaak bij het dagelijks bestuur, dus de voorzitter, de vice-voorzitter en de secretaris. Zij kijken naar hoe de OR functioneert en inventariseren samen met de OR-leden waar het eventueel beter kan. Als het dagelijks bestuur zijn rol goed vervult, komt er een trainer of een adviseur die ook daadwerkelijk meehelpt aan het verbeteren van de OR. Bij trainingen gaat dat om het intern functioneren als team, en om het goed vervullen van de rol van gesprekspartner van de bestuurder. Bij adviezen gaat het vaak om benutten van kennis en inzicht bij organisatieveranderingen.
De situatieschets
Soms is het niet zo makkelijk om aan te geven wat de OR nodig heeft om tot betere resultaten te komen. Het goede nieuws is dat de OR of het dagelijks bestuur ook niet zelf hoeft te bedenken met welke instrumenten de OR stappen vooruit gaat zetten. Welke methodieken de OR nodig heeft, dat moet de trainer weten. Dat is zijn of haar deskundigheid. De OR mag van de trainer verwachten dat die uit de situatieschets van de OR kan halen wat er verbeterd kan worden. Ook zal de trainer weten hòe de OR die stappen kan maken. Anders gezegd: de OR mag van de trainer verwachten dat deze de situatieschets kan omzetten in een probleemstelling die met de juiste methodieken kan worden opgelost. Als het goed is beschikt de trainer over voldoende didactische vaardigheden om die vertaling te maken.
De ideale situatie
Dus de taak van het dagelijks bestuur is aangeven wat er in de praktijk gebeurt en waarom de OR daar zelf niet tevreden over is. Het dagelijks bestuur kan vervolgens een beeld schetsen hoe de ideale situatie er uit ziet. Dit is het eindbeeld, het resultaat dat men voor ogen heeft. Het is aan de trainer om dan aan te geven in hoeverre die ideale situatie te bereiken is, en welke trainingsmiddelen daarvoor nodig zijn. Dus het resultaat waar men naartoe wil, schetst de OR: ‘Dit willen we bereiken’. De weg ernaar toe dat is de professionele didactische verantwoordelijkheid van de trainer.
Professionaliteit
Dat kan soms betekenen dat een trainer een aanpak adviseert die de OR niet zag aankomen. Bijvoorbeeld dat ook het dagelijks bestuur zelf verbeteringen kan doorvoeren. Dat is soms niet makkelijk om te horen. Zo’n voorstel zal dan ook even moeten landen. Tegelijkertijd getuigt het van professionaliteit als het dagelijks bestuur ook openstaat voor verbeteringen.
Wens van de bestuurder
Soms vindt de bestuurder dat de OR zich moet ontwikkelen. De bestuurder is bijvoorbeeld niet tevreden over het samenwerken met de OR en vindt dat de OR in zichzelf moet investeren. Dit is een lastige situatie want dan treedt de bestuurder in de rol van opdrachtgever voor een training aan de OR. Enerzijds is het wel te begrijpen want de OR is de gesprekspartner van de bestuurder dus de bestuurder kan daar bepaalde verwachtingen van hebben. Maar de OR blijft verantwoordelijk voor zijn eigen functioneren, ook al is de bestuurder niet blij met hoe het gaat. Als de OR zèlf niet tevreden is over zijn samenwerking met de bestuurder, dan kan de OR ervoor kiezen om zich daar verder in te bekwamen. Maar het kan niet zo zijn dat de bestuurder vindt dat de OR zich moet scholen omdat de OR niet doet wat de bestuurder graag wil. Dat heeft alles te maken met dat de OR niet hiërarchisch onder de bestuurder valt. De OR staat in het organogram nààst de bestuurder maar niet ònder de bestuurder. De bestuurder kan dus geen besluiten nemen over scholing van de OR. Gelukkig staat het ook zo in de Wet op de Ondernemingsraden.
Investeren in de relatie OR en bestuurder
Dit laat onverlet dat het verstandig is om te investeren in een goed overleg tussen bestuurder en OR. Een effectief middel daarvoor is om de bestuurder uit te nodigen in de OR-training zodat wensen en verwachtingen over en weer uitgesproken kunnen worden. In zo’n geval worden de verschillende verantwoordelijkheden en de verschillende rollen van de beide spelers gerespecteerd. Als men de neiging krijgt om op de stoel van de ander te gaan zitten, gaat het fout.
Tot slot
De meeste ondernemingsraden slagen er heel goed in om de eigen ontwikkelvraag duidelijk te maken aan de trainer en adviseur. Hoe beter de vraag gesteld wordt, hoe groter de kans dat de OR krijgt wat hij nodig heeft. Een goede trainer zal ook goed doorvragen. Soms betekent dat zelfs dat het nodig is om de vraag àchter de vraag duidelijk te krijgen.
Heeft u het idee dat het functioneren van uw OR beter kan? Neem dan contact op.