Aan het einde van het oude jaar worden alle wetswijzigingen voor het nieuwe jaar op een rij gezet. De opvallendste wijziging voor het aankomende jaar betreft artikel 6 van de Wet op de Ondernemingsraden. De termijnen voor het passief en actief kiesrecht gaan aangepast worden. Dat betekent dat alle ondernemingsraden hun reglement tegen het licht moeten houden. Verder in dit stuk aandacht voor de veranderingen in de Klokkenluidersregeling, de Rookregeling, het Scholingsbudget, de Thuiswerkvergoeding en het Ouderschapsverlof. Kortom, een helder overzicht als u weer juridisch op de hoogte wilt zijn.
Wijzigingen in de Wet op de Ondernemingsraden per 1-1-2022
De overheid wil mensen met flexibele arbeidscontracten meer betrekken bij de medezeggenschap. Daarom komen de volgende wijzigingen:
- Het actief kiesrecht gaat van 6 naar 3 maanden (artikel 6 lid 2 WOR). Dus men hoeft 3 maanden in dienst te zijn om te stemmen voor de OR.
- Het passief kiesrecht gaat van 12 naar 3 maanden (artikel 6 lid 3 WOR). Dit betekent dat men ook slechts 3 maanden in dienst hoeft te zijn om in de OR gekozen te worden.
- Uitbreiding passief en actief kiesrecht voor uitzendkrachten. Zij hebben na 15 maanden (was 24 maanden) medezeggenschapsrechten bij de inlener (artikel 1 lid 3a WOR)
Daarnaast blijft het mogelijk om de groep in de onderneming werkzame personen uit te breiden met bijvoorbeeld uitzendkrachten die nog geen 15 maanden werkzaam zijn. Ook blijft mogelijk om van de kiestermijnen af te wijken (artikel 6, lid 4 en 5 WOR). Die afwijkingen moeten altijd in het voordeel van de werknemer zijn, dus korter. Men mag geen langere termijnen eisen.
Wijzigingen in relevante andere wetgeving
Klokkenluidersregeling
Per 17 december 2021 wijzigt de Klokkenluidersregeling. De Klokkenluider wordt nog beter beschermd tegen ontslag na melden van een misstand. Klokkenluiders krijgen meer bescherming als zij melding doen van:
- Een vermoeden van een misstand
- Een inbreuk op het recht van de Europese Unie
Melders die benadeeld zijn hoeven straks niet meer aan te tonen dat zij benadeeld zijn vanwege hun melding. De bewijslast verschuift naar de werkgever. Die zal moeten aantonen dat als de werknemer aangeeft benadeeld te zijn, dat de benadeling niets te maken had met de klokkenluidersmelding. Ook worden de thema’s waarop benadeling kan plaatsvinden uitgebreid. Op dit moment kijkt men bij benadeling uitsluitend naar de rechtspositie zoals:
- Schorsing
- Ontslag
- Degradatie
- Onthouding bevordering
- Loonsverlaging
- Verandering van werklocatie
Straks omvat het verbod op benadeling ook:
- Het plaatsen op een zwarte lijst
- Het weigeren om een referentie te geven
- Pesten
- Intimideren
- Uitsluiting
De kring van beschermde personen wordt uitgebreid. Niet alleen werknemers en ambtenaren worden beschermd maar ook vrijwilligers, stagiairs, zzp-ers en sollicitanten. De Klokkenluiders meldregeling is verplicht in elk bedrijf met meer dan 50 werknemers. De OR heeft instemmingsrecht op de interne Klokkenluiders meldregeling.
Aanpassing rookregeling 1 januari 2022
Alle rookruimtes in (semi-)publieke en openbare gebouwen moesten per 1 juli 2021 al zijn gesloten en nu, een half jaar later, op 1 januari 2022, volgt het bedrijfsleven. Dat betekent dat per 2022 alle gebouwen waar Nederlanders werken of komen voor zorg, cultuur, sport, onderwijs, overheid, etc. volledig rookvrij moeten zijn.
STAP budget vervangt aftrek studiekosten
De overheid komt voor werkenden en werkzoekenden met het STAP budget: Stimulans Arbeidsmarkt Positie. Het STAP budget vervangt de huidige belastingaftrek voor studiekosten bij de inkomstenbelasting. Met het STAP Budget kunnen werkenden en werkzoekenden zichzelf blijven ontwikkelen. Zij kunnen een STAP budget ter waarde van maximaal 1000,00 euro per persoon aanvragen. Zo blijven ze van waarde op de arbeidsmarkt. Het ontwikkelbudget is onder meer voor opleidingen, cursussen en trainingen. Werkenden en werkzoekenden kunnen vanaf 1 maart 2022 een STAP budget aanvragen via het UWV.
Meer vrouwen in topfuncties beursgenoteerde bedrijven
Per 1 januari 2022 moet in een beursgenoteerd bedrijf 1 op de 3 leden van de Raad van Commissarissen een vrouw zijn. Het bedrijf moet hieraan werken zodra er een plek in de raad vrijkomt. Dit heet het ingroeiquotum. Er mag pas weer een man aangesteld worden als 1 op de 3 leden vrouw is. Ook moet het bedrijf een plan maken om meer vrouwen in leidinggevende functies te krijgen. Hierover moet het bedrijf verslag uitbrengen aan de Sociaal Economische Raad.
Thuiswerkvergoeding voor werknemers
Als de werknemers kosten maken vanwege thuiswerken, dan komt er een gerichte vrijstelling voor thuiswerkkosten per 1 januari 2022. Hiermee kan de werkgever de thuiswerkkosten onbelast vergoeden. Concreet betekent dit dat de werkgever geen loonheffing hoeft in te houden over dit bedrag. De gerichte vrijstelling gaat gelden voor vergoedingen van maximaal 2 euro per thuisgewerkte dag. De vrijstelling geldt ook als de werknemer een deel van de dag thuiswerkt.
Minimum loon omhoog per 1 januari 2022
Het wettelijk bruto minimumloon voor werknemers van 21 jaar en ouder bij een volledig dienstverband wordt:
1725,00 per maand
398,10 per week
79,62 per dag
Ouderschapsverlof deels betaald
Ouders krijgen de eerste 9 weken van de 26 weken ouderschapsverlof betaald. Ouders krijgen van het UWV een uitkering van 50% van hun dagloon tot 50% van het maximum dagloon. Het betaalde verlof moet worden opgenomen in het eerste levensjaar van het kind. De andere 17 weken ouderschapsverlof kunnen tot de 8ste verjaardag van het kind worden opgenomen. Dat verlof is onbetaald behalve als de werkgever en de werknemer daar binnen het bedrijf of een collectieve arbeidsovereenkomst andere afspraken over maken. Deze wijziging gaat in op 2 augustus 2022.
Tot slot
De wijziging in de Wet op de Ondernemingsraden raakt de OR natuurlijk direct. De OR zal zijn reglement moeten checken of deze nog in lijn is met de nieuwe wetgeving. Voor wat betreft de andere wijzigingen is het indirect relevant voor de OR. Op basis van artikel 28 van de Wet op de Ondernemingsraden heeft de OR de toezichthoudende rol op gebied van arbeidsvoorwaarden. Dus als de bestuurder de arbeidsvoorwaarden niet toekent aan de werknemers, dan mag de OR aan de bel trekken.