Basis op orde
Bij de start van een nieuwe zittingsperiode is het nodig om de ondernemingsraad weer goed in de steigers te zetten. En ook als de OR al enige tijd functioneert is het noodzakelijk dat er een goed fundament ligt onder het functioneren van de OR. Als deze basiselementen goed verzorgd zijn, is de kans groot dat de OR de bestuurder en het beleid effectief kan beïnvloeden.
Vijf elementen
Voor elke ondernemingsraad zijn de volgende basiselementen aan de orde:
- Visie en missie van de OR
- Strategie van de OR
- Werkproces van de OR
- Structuur binnen de OR
- Cultuur binnen de OR
Visie en missie
De visie van de ondernemingsraad is manier waarop de OR tegen zijn taak aankijkt. De leden zijn allemaal met hun eigen overtuigingen in de OR gestapt. Het is de bedoeling om van die verschillende overtuigingen één richtinggevende visie te maken. Dat lukt door elk lid zich te laten uitspreken hoe hij of zij de OR ziet. De één zal wat meer strijdvaardig zijn. De ander zal meer met de bestuurder willen samenwerken. Met behulp van de visie kan de ondernemingsraad zijn missie formuleren. De missie is de opdracht die de OR zichzelf geeft. Bijvoorbeeld dat de OR de medewerkers vertegenwoordigt en bij elke verandering het personeelsbelang behartigt. Een missie van de OR moet binnen de Wet op de Ondernemingsraden vallen. Verder is de OR vrij in het formuleren van zijn opdracht.
Strategie
De visie en missie vertaalt de OR in een strategie. De strategie van de OR is de manier waarop de OR zijn medezeggenschap aanpakt. Het gaat hier om twee vragen:
a. Welke onderwerpen pakt de OR op?
b. Hoe voert hij de medezeggenschap uit?
a: Een OR mag zelf kiezen of hij(1) alle onderwerpen oppakt of keuzes maakt. De OR is niet verplicht om alle aanvragen van de bestuurder of achterban op te pakken. De OR mag prioriteiten stellen. Als de OR alles oppakt, dan geeft dit veel werkdruk. De keerzijde van alleen speerpunten op te pakken is dat de achterban niet altijd begrijpt waarom de OR het ene wel doet en het andere niet. De OR moet dus wel goed uitleggen waarom een bepaald onderwerp niet wordt behandeld.
b: Hoe de OR de medezeggenschap aanpakt, gaat vooral over hoe strikt gebruikt men de Wet op de Ondernemingsraden? Wordt alles met een juridisch oog bekeken of kan het ook iets informeler? Natuurlijk zijn er met betrekking tot de strategie nog meer keuzes te maken. Hoe bouw je de discussie met de bestuurder precies op? Welke toon hanteert de OR? Alle antwoorden die gegeven worden op de vragen ‘Wat doe je?’ en ‘Hoe doe je het?’ vallen binnen het thema strategie.
Werkproces
Een goede uitvoering en een goede coördinatie van het werkproces zijn van groot belang. Een vlot lopend werkproces verhoogt de kans op invloed door de OR. Dit vraagt coördinerende vaardigheden van het dagelijks bestuur en goede vergadertechnieken van de hele OR. Een ambtelijk secretaris kan hierbij van grote hulp zijn. De eerste stap is dat alle informatie die binnen komt op de juist plek belandt. Vervolgens bespreekt de OR de informatie en neemt een besluit. Dat besluit moet bij de bestuurder en de achterban terechtkomen. Ook dat moet goed verzorgd zijn waardoor iedereen weet wat de OR besloten heeft.
Structuur
Met structuur wordt de de interne taakverdeling bedoeld. De WOR schrijft voor dat elke ondernemingsraad een voorzitter en een plaatsvervangend voorzitter moet hebben. De voorzitter is de vertegenwoordiger in rechte, mocht het tot een rechtszaak komen tussen bestuur en ondernemingsraad. Maar het belangrijkste is natuurlijk het aansturen en voorzitten van de OR.
Een OR kan niet zonder secretaris. Dat kan een gekozen secretaris zijn maar het kan ook een ambtelijk secretaris zijn. De secretaris is verantwoordelijk voor alle ondersteunende werkzaamheden voor de OR.
Er is veel werk te doen voor de OR en daarom kan het verstandig zijn om de taken te verdelen. De WOR biedt de mogelijkheid om commissies in te richten. De OR kan kiezen voor vaste commissies voor onderwerpen die de hele zittingsperiode spelen. Naast vast commissie kunnen tijdelijke commissies ingesteld worden voor onderwerpen die slechts een korte periode spelen. Deze interne taakverdeling heet dus de structuur van de OR. Maak een structuur die bij uw OR past. Een goede structuur werkt efficiënter, maakt gebruik van de kwaliteiten van leden en leden voelen zich meer betrokken.
Cultuur
Met cultuur wordt de eigen sfeer in het team bedoeld. Het is de manier waarop de leden met elkaar communiceren en met elkaar omgaan. In een gezonde cultuur is er openheid en ruimte voor iedereen om zijn of haar inbreng te leveren. Een eigen cultuur groeit en het is noodzakelijk om het groeiproces de ruimte te geven. Een sterk team kenmerkt zich door respect voor elkaars mening en de bereidheid om water bij de wijn te doen als je een keer niet je zin krijgt.
Tot slot
Als de ondernemingsraad begint aan een nieuwe zittingsperiode is het nodig om een goed fundament te leggen. Al gaat een aantal leden van de vorige ondernemingsraad door, er staat toch een nieuw team. Het nieuwe team mag weer eigen keuzes maken die passen bij deze OR. Zo heeft elke OR zijn eigen unieke gezicht en dat werkt het beste.
Wilt u ondersteuning om ook de basis in uw OR te versterken, neem dan contact op via info@agnesnibbeling.nl of bel 06-516 32 773.
(1) Het woord Ondernemingsraad is mannelijk daarom wordt hier ‘hij’ gebruikt.